Τετάρτη 18 Απριλίου 2012

Εκεί που ανοίγει ένα σχολείο, κλείνει μια φυλακή!

Με αυτή τη διατύπωση είναι γνωστό στα ελληνικά το απόσπασμα από το λόγο που ο Βίκτωρ Ουγκώ εκφώνησε το 1847 στη «Βουλή των Ομοτίμων» της Γαλλίας, της οποίας ήταν μέλος. Η έκφραση στο πρωτότυπο είναι «Celui qui ouvre une porte d'école, ferme une prison» (Όποιος ανοίγει την πόρτα του σχολείου, κλείνει μια φυλακή). Ο Ουγκώ (1802-1885), ένας από τους σημαντικότερους και πολυγραφότερους ρομαντικούς συγγραφείς και ποιητές του 19ου αιώνα, υπήρξε σε όλη του τη ζωή μαχητικός, δημοκράτης, φιλέλληνας, πνευματικός άνθρωπος με έντονη παρέμβαση στο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι της εποχής του, κάτι που του στοίχισε διώξεις και περιόδους εξορίας. Εκτός των υπολοίπων είναι και αυτός που φιλοδώρησε τον αυτοκράτορα της Γαλλίας Ναπολέοντα Γ’ με τον τίτλο «Ναπολέων ο Μικρός», σε αντιδιαστολή με τον διάσημο θείο του που η ιστορία τον αποκάλεσε Μέγα. Στη φράση αυτή αποτυπώνεται επιγραμματικά η άποψή του για την αξία, τη σημασία και τη συμβολή της εκπαίδευσης, μια θέση που επαναλαμβάνεται με συνέπεια και σε πολλά έργα του (Οι Άθλιοι, 1793 κλπ).

Κυριακή 15 Απριλίου 2012

Στον Πανάγιο Τάφο.

Ένα εκπληκτικό πρόγραμμα περιήγησης στον Πανάγιο Τάφο. Κάντε κλικ στον παρακάτω σύνδεσμο, κρατήστε πατημένο το αριστερό κλικ και κουνήστε το ποντίκι σας έως και 360ο μοίρες και δείτε τις τοποθεσίες σαν να είστε εκεί... http://www.360tr.com/kudus/kiyamet_eng/index.html

Τρίτη 10 Απριλίου 2012

Μόνο δυο πράγματα είναι άπειρα, το σύμπαν και η ανθρώπινη βλακεία.

Μόνο δυο πράγματα είναι άπειρα, το σύμπαν και η ανθρώπινη βλακεία. Και για το πρώτο δεν είμαι σίγουρος. Με αυτά τα λίγα λόγια έβαλε και ο μεγάλος επιστήμονας και ειρηνιστής Άλμπερτ Αϊνστάιν την σφραγίδα του στην προαιώνια συζήτηση για την ανθρώπινη βλακεία. ΤαακριβήτουλόγιαστηνΑγλικήήταν: «Only two things are infinite, the universe and human stupidity, and I'm not sure about the former». Από τους αρχαιοτάτους χρόνους ο άνθρωπος είχε εντοπίσει την ανθρώπινη βλακεία και είχε επισημοποιήσει τη γνώμη της κοινωνίας με ρητά, παροιμίες, γνωμικά και παροιμειώδεις φράσεις. Μια από τις γνωστότερες ρήσεις της αρχαίας Ελληνικής είναι το σχόλιο του Πιττακού του Μυτιληναίου, από τον 7ο π.Χ. αιώνα (ενός από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας) «Γελά ο μωρός καν τι μη γελοίον ή». Επίσης γνωστή είναι και η ρήση «Μωραίνει Κύριος ον βούλεται απολέσαι» που κάποιοι αποδίδουν στον Ευριπίδη και άλλοι στην Αγία Γραφή. Ενώ αντίθετα τα λόγια από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι ότι αυτών εστί η βασιλεία των Ουρανών» δεν αναφέρεται στην ανοησία των ανθρώπων, αλλά σε αυτούς που δεν γεμίζουν το μυαλό τους με υπερφίαλες επιδιώξεις και αλαζονικές προοπτικές. Θα θυμηθούμε επίσης τον τίτλο από το έργο του Ευάγγελου Λεμπέση που δημοσιεύτηκε το 1941 στὴν Ἐφημερίδα τῶν Ἑλλήνων Νομικῶν και προκάλεσε θύελλα συζητήσεων, κριτικῶν καὶ έντονων ἀντιπαραθέσεων από τις στήλες του τύπου της εποχής: Ἡ Τεραστία Κοινωνικὴ Σημασία τῶν Βλακῶν ἐν τῷ Συγχρόνῳ Βίῳ. Τέλος, ο Διονύσης Χαριτόπουλος στο «Εγχειρίδιο Βλακείας» αναφέρει: Ο πολιτισμός ευνοεί τον βλάκα. Στην πρωτόγονη κατάσταση τα πράγματα ήταν απολύτως ξεκαθαρισμένα. Αυτόν που αργούσε να καταλάβει γιατί τρέχουν οι άλλοι τον είχε αρπάξει η αρκούδα. Στην εποχή μας;

Τετάρτη 4 Απριλίου 2012

ΠΑΣΧΑ!!

Το Πάσχα είναι η μεγαλύτερη γιορτή των Ορθόδοξων Χριστιανών (κινητή), κατά την οποία τιμάται η ανάσταση του Χριστού. Η ετυμολογία της λέξης συνδέεται με την ετυμολογία της ομώνυμης εβραϊκής γιορτής. Επειδή οι Εβραίοι το Πάσχα γιορτάζουν την έξοδο του λαού τους από την Αίγυπτο και την διάβαση της Ερυθράς Θάλασσας η λέξη συσχετίζεται ετυμολογικά με την εβραϊκή «πεσάχ» και αυτή με τη σειρά της με την αιγυπτιακήν «πισάχ».Και οι δυο σημαίνουν «πέρασμα». Είτε το πέρασμα (διάβαση) της Ερυθράς Θάλασσας, είτε το πέρασμα (προσπέρασμα) των σπιτιών των Εβραίων από τον άγγελο του Θεού τους που εξολόθρευε τα πρωτότοκα αγόρια των Αιγυπτίων. Αν και από κάποια χωρία της Παλαιάς Διαθήκης φαίνεται ότι το Πάσχα πιθανόν να είχε προέλευση παλαιότερη από την εποχή της Εξόδου από την Αίγυπτο. Κατά συνέπεια ενισχύεται η υπόθεση της αιγυπτιακής προέλευσης της λέξης. Στην ελληνική γλώσσα η λέξη εμφανίζεται κατά τους Ελληνιστικούς χρόνους (μετάφραση των Εβδομήκοντα, Έξοδος ΙΒ’, 21, 48 και αλλού) και αργότερα στη Καινή Διαθήκη (το δείπνο του Πάσχα, Ευαγγέλιον κατά Ματθαίον κστ΄ 17, 19 κι αλλού). Το παρωχημένο ρήμα «πασχάζω» σημαίνει «εορτάζω το Πάσχα», αλλά και «τρώω αρτυμένα φαγητά», όπως είναι τα πασχαλινά. Στον Εκκλησιαστή, εκτός από το πασχάζω, απαντώνται και οι λέξεις «πασχάλιος»(αυτός που ανήκει στο Πάσχα), πασχάλιος εορτή και «Πασχαλικοί» (οι αφοσιωμένοι στη τήρηση του Πάσχα). Στην εκκλησιαστική ορολογία το εβραϊκό Πάσχα ονομάζεται Νομικόν Πάσχα ή Φάσκα και το χριστιανικό Καινόν Πάσχα (νέο Πάσχα).

Τετάρτη 28 Μαρτίου 2012

ΚΙΝΕΖΙΚΟΣ ΜΥΘΟΣ!

Κόλαση και παράδεισος
Κάποτε ένας μαθητής ρώτησε τον δάσκαλο του: «Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στον Παράδεισο και στην Κόλαση;» Ο δάσκαλος του απάντησε: «Πολύ μικρή, ωστόσο έχει μεγάλες συνέπειες. Έλα θα σου δείξω την Κόλαση»... Μπήκαν σε ένα δωμάτιο, όπου μια ομάδα ανθρώπων καθόταν γύρω από μια τεράστια χύτρα γεμάτη ρύζι. Όλοι όμως έμοιαζαν απελπιστικά πεινασμένοι. Ο καθένας είχε από ένα παράξενο κουτάλι που το κρατούσε από την άκρη με προσοχή κι έφτανε ως τη χύτρα, κάθε κουτάλι, όμως, είχε τόσο μακρύ χερούλι που δεν μπορούσαν να το φέρουν στο στόμα του. Η πείνα και η ταλαιπωρία ήταν φοβερή. -«Έλα» είπε μετά ο δάσκαλος. «Τώρα θα σε πάω στον Παράδεισο». Μπήκαν σε ένα άλλο δωμάτιο, πανομοιότυπο με το πρώτο, υπήρχε η ίδια χύτρα ρυζιού, οι ίδιοι άνθρωποι και τα ίδια περίεργα κουτάλια. Εκεί όμως όλοι έμοιαζαν πραγματικά ευτυχισμένοι. -«Δεν καταλαβαίνω» είπε ο μαθητής. «Γιατί εδώ είναι όλοι ευτυχισμένοι, ενώ στο άλλο δωμάτιο είναι τόσο δυστυχισμένοι, τη στιγμή που όλα είναι ίδια και πανομοιότυπα;» Ο δάσκαλος χαμογέλασε και απάντησε: «Εδώ έμαθαν να ταΐζουν ο ένας τον άλλον».

Κυριακή 11 Μαρτίου 2012

Η ΓΑΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΑΦΙ!

Μάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης!

Λαϊκή παροιμία για το μήνα Μάρτιο. Οι αρνητικοί χαρακτηρισμοί που του αποδίδονται σχετίζονται με τα συνήθη απροσδόκητα και δυνατά κρύα του πρώτου (ημερολογιακά) μήνα της άνοιξης, που, παλιότερα, ανάγκαζαν τους ανθρώπους να κάψουν ακόμα και τα  παλούκια, δηλ. τους ξύλινους φράχτες των σπιτιών, για να ζεσταθούν, έχοντας εξαντλήσει το χειμώνα που προηγήθηκε τα αποθέματα της οικογένειας σε καύσιμη ύλη.

Τετάρτη 7 Μαρτίου 2012

Λείπει ο Μάρτης από την Σαρακοστή;

Αυτή τη δημώδη έκφραση συνήθως τη λέμε ειρωνικά για εκείνους που αρέσκονται να παίρνουν μέρος σε κάθε τεκταινόμενο, ανεξάρτητα από το αν είναι ευπρόσδεκτοι ή όχι. Πολύ δημοφιλής και στον τύπο όπου την χρησιμοποιούμε πολύ συχνά ως τίτλο ή ακόμα και υπότιτλο. Η έκφραση προέρχεται από το γεγονός πως οποτεδήποτε και αν εορτάζεται το Πάσχα (μεταξύ 4ης Απριλίου και 8ης Μαΐου, ή 24ης Μαρτίου και 28ης Απριλίου με το παλαιό ημερολόγιο) η Σαρακοστή θα «ακουμπάει» οπωσδήποτε στον Μάρτιο. Η ελληνική λαϊκή παράδοση έχει σε περίοπτη θέση τόσο τους μήνες, όσο και τις μεγάλες θρησκευτικές γιορτές. Δεκάδες είναι οι εκφράσεις και οι παροιμίες σχετικές με τους μήνες και άλλες τόσες οι αναφερόμενες στις θρησκευτικές γιορτές. Αξιοσημείωτο πως ο μήνας του Αττικού ημερολογίου που αντιστοιχεί στον Μάρτιο είναι ο Ελαφηβολιών, δηλαδή ο μήνας των ελαφοκυνηγών.

Κυριακή 4 Μαρτίου 2012

LUCIO DALLA που έφυγε απρόσμενα χθες!

Γιῶργος Σεφέρης Ὁμιλία στὴ Στοκχόλμη





Τούτη τὴν ὥρα αἰσθάνομαι πὼς εἶμαι ὁ ἴδιος μία ἀντίφαση. Ἀλήθεια, ἡ Σουηδικὴ Ἀκαδημία, ἔκρινε πὼς ἡ προσπάθειά μου σὲ μία γλώσσα περιλάλητη ἐπὶ αἰῶνες, ἀλλὰ στὴν παροῦσα μορφή της περιορισμένη, ἄξιζε αὐτὴ τὴν ὑψηλὴ διάκριση. Θέλησε νὰ τιμήσει τὴ γλώσσα μου, καὶ νὰ - ἐκφράζω τώρα τὶς εὐχαριστίες μου σὲ ξένη γλώσσα. Σᾶς παρακαλῶ νὰ μοῦ δώσετε τὴ συγνώμη ποὺ ζητῶ πρῶτα -πρῶτα ἀπὸ τὸν ἑαυτό μου.

Ἀνήκω σὲ μία χώρα μικρή. Ἕνα πέτρινο ἀκρωτήρι στὴ Μεσόγειο, ποὺ δὲν ἔχει ἄλλο ἀγαθὸ παρὰ τὸν ἀγώνα τοῦ λαοῦ, τὴ θάλασσα, καὶ τὸ φῶς τοῦ ἥλιου. Εἶναι μικρὸς ὁ τόπος μας, ἀλλὰ ἡ παράδοσή του εἶναι τεράστια καὶ τὸ πράγμα ποὺ τὴ χαρακτηρίζει εἶναι ὅτι μας παραδόθηκε χωρὶς διακοπή. Ἡ ἑλληνικὴ γλώσσα δὲν ἔπαψε ποτέ της νὰ μιλιέται. Δέχτηκε τὶς ἀλλοιώσεις ποὺ δέχεται καθετὶ ζωντανό, ἀλλὰ δὲν παρουσιάζει κανένα χάσμα. Ἄλλο χαρακτηριστικὸ αὐτῆς τῆς παράδοσης εἶναι ἡ ἀγάπη της γιὰ τὴν ἀνθρωπιά, κανόνας της εἶναι ἡ δικαιοσύνη. Στὴν ἀρχαία τραγωδία, τὴν ὀργανωμένη μὲ τόση ἀκρίβεια, ὁ ἄνθρωπος ποὺ ξεπερνᾶ τὸ μέτρο, πρέπει νὰ τιμωρηθεῖ ἀπὸ τὶς Ἐρινύες. Ο ίδιος νόμος ισχύει και όταν ακόμη πρόκειται για φυσικά φαινόμενα: «Ἥλιος οὐχ ὑπερβήσεται μέτρα» λέει ὁ Ἡράκλειτος «εἰ δέ μή Ἐρινύες μίν Δίκης ἐπίκουροι ἐξευρήσουσι».

Συλλογίζομαι πώς δέν ἀποκλείεται ὁλωσδιόλου να ὠφεληθεῖ ἕνας σύγχρονος ἐπιστήμων, ἄν στοχαστεῖ τοῦτο τό ἀπόφθεγμα τοῦ Ἴωνα φιλοσόφου. Ὅσο γιὰ μένα συγκινοῦμαι παρατηρώντας πῶς ἡ συνείδηση τῆς δικαιοσύνης εἶχε τόσο πολὺ διαποτίσει τὴν ἑλληνικὴ ψυχή, ὥστε νὰ γίνει κανόνας τοῦ φυσικοῦ κόσμου. Καὶ ἕνας ἀπὸ τοὺς διδασκάλους μου, τῶν ἀρχῶν τοῦ περασμένου αἰώνα, γράφει: «... θὰ χαθοῦμε γιατί ἀδικήσαμε ...». Αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος ἦταν ἀγράμματος. Εἶχε μάθει νὰ γράφει στὰ τριάντα πέντε χρόνια τῆς ἡλικίας του. Ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα τῶν ἡμερῶν μας, ἡ προφορικὴ παράδοση πηγαίνει μακριὰ στὰ περασμένα ὅσο καὶ ἡ γραπτή. Τὸ ἴδιο καὶ ἡ ποίηση. Εἶναι γιὰ μένα σημαντικὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ Σουηδία θέλησε νὰ τιμήσει καὶ τούτη τὴν ποίηση καὶ ὅλη τὴν ποίηση γενικά, ἀκόμη καὶ ὅταν ἀναβρύζει ἀνάμεσα σ᾿ ἕνα λαὸ περιορισμένο. Γιατί πιστεύω πὼς τοῦτος ὁ σύγχρονος κόσμος ὅπου ζοῦμε, ὁ τυρρανισμένος ἀπὸ τὸ φόβο καὶ τὴν ἀνησυχία, τὴ χρειάζεται τὴν ποίηση. Ἡ ποίηση ἔχει τὶς ρίζες της στὴν ἀνθρώπινη ἀνάσα - καὶ τί θὰ γινόμασταν ἂν ἡ πνοή μας λιγόστευε; Εἶναι μία πράξη ἐμπιστοσύνης - κι ἕνας Θεὸς τὸ ξέρει ἂν τὰ δεινά μας δὲν τὰ χρωστᾶμε στὴ στέρηση ἐμπιστοσύνης.

Παρατήρησαν, τὸν περασμένο χρόνο γύρω ἀπὸ τοῦτο τὸ τραπέζι, τὴν πολὺ μεγάλη διαφορὰ ἀνάμεσα στὶς ἀνακαλύψεις τῆς σύγχρονης ἐπιστήμης καὶ στὴ λογοτεχνία. Παρατήρησαν πὼς ἀνάμεσα σ᾿ ἕνα ἀρχαῖο ἑλληνικὸ δράμα καὶ ἕνα σημερινό, ἡ διαφορὰ εἶναι λίγη. Ναί, ἡ συμπεριφορὰ τοῦ ἀνθρώπου δὲ μοιάζει νὰ ἔχει ἀλλάξει βασικά. Καὶ πρέπει νὰ προσθέσω πὼς νιώθει πάντα τὴν ἀνάγκη ν᾿ ἀκούσει τούτη τὴν ἀνθρώπινη φωνὴ ποὺ ὀνομάζουμε ποίηση. Αὐτὴ ἡ φωνὴ ποὺ κινδυνεύει νὰ σβήσει κάθε στιγμὴ ἀπὸ στέρηση ἀγάπης καὶ ὁλοένα ξαναγεννιέται. Κυνηγημένη, ξέρει ποὺ νά ῾βρει καταφύγιο, ἀπαρνημένη, ἔχει τὸ ἔνστικτο νὰ πάει νὰ ριζώσει στοὺς πιὸ ἀπροσδόκητους τόπους. Γι᾿ αὐτὴ δὲν ὑπάρχουν μεγάλα καὶ μικρὰ μέρη τοῦ κόσμου. Τὸ βασίλειό της εἶναι στὶς καρδιὲς ὅλων τῶν ἀνθρώπων τῆς γῆς. Ἔχει τὴ χάρη ν᾿ ἀποφεύγει πάντα τὴ συνήθεια, αὐτὴ τὴ βιομηχανία. Χρωστῶ τὴν εὐγνωμοσύνη μου στὴ Σουηδικὴ Ἀκαδημία ποὺ ἔνιωσε αὐτὰ τὰ πράγματα, ποὺ ἔνιωσε πὼς οἱ γλῶσσες, οἱ λεγόμενες περιορισμένης χρήσης, δὲν πρέπει νὰ καταντοῦν φράχτες ὅπου πνίγεται ὁ παλμὸς τῆς ἀνθρώπινης καρδιᾶς, ποὺ ἔγινε ἕνας Ἄρειος Πάγος ἱκανὸς νὰ κρίνει μὲ ἀλήθεια ἐπίσημη τὴν ἄδικη μοίρα τῆς ζωῆς, γιὰ νὰ θυμηθῶ τὸν Σέλλεϋ, τὸν ἐμπνευστή, καθὼς μᾶς λένε, τοῦ Ἀλφρέδου Νομπέλ, αὐτοῦ τοῦ ἀνθρώπου ποὺ μπόρεσε νὰ ἐξαγοράσει τὴν ἀναπόφευκτη βία μὲ τὴ μεγαλοσύνη τῆς καρδιᾶς του.

Σ᾿ αὐτὸ τὸν κόσμο, ποὺ ὁλοένα στενεύει, ὁ καθένας μας χρειάζεται ὅλους τοὺς ἄλλους. Πρέπει ν᾿ ἀναζητήσουμε τὸν ἄνθρωπο, ὅπου καὶ νὰ βρίσκεται.
Ὅταν στὸ δρόμο τῆς Θήβας, ὁ Οἰδίπους συνάντησε τὴ Σφίγγα, κι αὐτὴ τοῦ ἔθεσε τὸ αἴνιγμά της, ἡ ἀπόκρισή του ἦταν: ὁ ἄνθρωπος. Τούτη ἡ ἁπλὴ λέξη χάλασε τὸ τέρας. Ἔχουμε πολλὰ τέρατα νὰ καταστρέψουμε. Ἂς συλλογιστοῦμε τὴν ἀπόκριση τοῦ Οἰδίποδα.

Πέμπτη 1 Μαρτίου 2012

Στις 29 Φεβρουαρίου 1900, γεννήθηκε ο Γιώργος Σεφέρης

Ντοκιμαντέρ στο οποίο σκιαγραφείται το πορτρέτο του Έλληνα νομπελίστα ποιητή ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ, τοποθετημένο μέσα στο ιστορικό και πολιτικό πλαίσιο της εποχής του. Αποσπάσματα από τo ημερολόγιό του καθώς και οι μαρτυρίες της γυναίκας του ΜΑΡΩΣ φωτίζουν πτυχές του βίου και της προσωπικότητάς του. Γεννημένος στα Βουρλά της Σμύρνης το 1900, τόπο που τον καθόρισε και τον θεωρούσε πάντα πατρίδα του, ο Γ. ΣΕΦΕΡΗΣ ακολούθησε διπλωματική καριέρα σε μια ιδιαίτερα ταραγμένη εποχή για την Ελλάδα. Ωστόσο από το ημερολόγιό του γίνεται σαφής η απέχθειά του για την πολιτική και η διάσταση που υπήρχε πάντα ανάμεσα στη διπλωματική του ιδιότητα και την ποιητική του φύση. Η γυναίκα του ΜΑΡΩ ΣΕΦΕΡΗ μιλά για τη γνωριμία της με τον ποιητή και αναφέρει περιστατικά του κοινού τους βίου από τη διαμονή τους στην Κρήτη κατά τη διάρκεια της Κατοχής και τη μετάβασή τους στη Μέση Ανατολή μέχρι τη βράβευσή του με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1963. Την τεράστια προσφορά του ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ στην ποίηση αποτιμούν ο ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ και ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΡΩΝΙΤΗΣ. Στην εκπομπή περιλαμβάνονται ηχητικά ντοκουμέντα με τη φωνή του ποιητή να απαγγέλλει αποσπάσματα από ποιήματά του και να διαβάζει το περίφημο κείμενο της «Δήλωσης» κατά της χούντας. Προβάλλονται επίσης πλάνα από την τελετή βράβευσής του με το Νόμπελ Λογοτεχνίας, ενώ πλούσιο αρχειακό οπτικοακουστικό υλικό ζωντανεύει σκηνές του πολυκύμαντου βίου του καθώς και τα ιστορικά γεγονότα της εποχής, από τη Μικρασιατική Καταστροφή έως τη Χούντα των Συνταγματαρχών.
http://www.ert-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=0000007880&tsz=0&autostart=0
http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/george_seferis/various.htm
http://www.ert-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=0000008459&tsz=0&autostart=0

Πρωί

Ἄνοιξε τὰ μάτια καὶ ξεδίπλωσε
τὸ μαῦρο πανὶ πλατιὰ καὶ τέντωσέ το
ἄνοιξε τὰ μάτια καλὰ στύλωσε τὰ μάτια
προσηλώσου προσηλώσου τώρα ξέρεις
πὼς τὸ μαῦρο πανὶ ξεδιπλώνεται
ὄχι μέσα στὸν ὕπνο μήτε μέσα στὸ νερὸ
μήτε σὰν πέφτουνε τὰ βλέφαρα ρυτιδωμένα
καὶ βουλιάζουνε λοξὰ σὰν κοχύλια,
τώρα ξέρεις πὼς τὸ μαῦρο δέρμα τοῦ τυμπάνου
σκεπάζει ὁλόκληρο τὸν ὁρίζοντά σου
ὅταν ἀνοίξεις τὰ μάτια ξεκούραστος, ἔτσι.
Ἀνάμεσα στὴν ἰσημερία τῆς ἄνοιξης καὶ τὴν ἰσημερία
τοῦ φθινοπώρου
ἐδῶ εἶναι τὰ τρεχάμενα νερὰ ἐδῶ εἶναι ὁ κῆπος
ἐδῶ βουίζουν οἱ μέλισσες μὲς στὰ κλωνάρια
καὶ κουδουνίζουνε στ᾿ αὐτιὰ ἑνὸς βρέφους
καὶ ὁ ἥλιος νά! καὶ τὰ πουλιὰ τοῦ παραδείσου
ἕνας μεγάλος ἥλιος πιὸ μεγάλος ἀπ᾿ τὸ φῶς.


Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου 2012

Ο ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ - ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - 2011-12

Ο αθλητισμός είναι η συστηματική σωματική καλλιέργεια και δράση με συγκεκριμένο τρόπο, ειδική μεθοδολογία και παιδαγωγική με σκοπό την ύψιστη σωματική απόδοση, ως επίδοση σε αθλητικούς αγώνες, στο αθλητικό και κοινωνικό γίγνεσθαι. Παράλληλα ο αθλητισμός είναι ένας κοινωνικός θεσμός ο οποίος αντικατοπτρίζει τη δεδομένη κοινωνία και τον πολιτισμό της. Για την υλοποίηση της ερευνητικης εργασίας συνεργάστηκαν οι μαθητές: Βασιλοκωνσταντάκης Κων/τινος, Γκόγκας Χρήστος, Καραθάνος Σπύρος, Κοκκώνη Ασπασία, Κοντομάνογλου Δήμητρα, Κυριακάκη Γαρυφαλλιά, Μελίσσης Παναγιώτης, Ντιακόνου Άντρι, Πετρίδης Ελευθέριος, Σότα Ηλία, Σουλώτη Γιάννη, Φρίγγη Ελένη, Οι εκπαιδευτικοί: Ιωάννου Μαρία Πελεκάνη Ισιδώρα

Δραχμή!

Η δραχμή ήταν νομισματική μονάδα της αρχαίας Ελλάδας (Άργος, Αθήνα, Μακεδονία κ.λπ.) και της σύγχρονης Ελλάδας από το 1833 μέχρι το 2002 που αντικαταστάθηκε από το Ευρώ. Πρωτοκαθιερώθηκε όταν ο Φείδων του Άργους έκοψε το πρώτο νόμισμα το «δίδραχμο» στην Αίγινα που τότε την κατείχε το Άργος. Η λέξη ετυμολογείται από την Ινδοευρωπαϊκή ρίζα «*derk- ή *dergh-» που σημαίνει «πιάνω» που έδωσε και το συγγενικό ρήμα «δράττω», «δράττομαι» (= αρπάζω, πιάνω σφικτά). Κατά τους αρχαίους χρόνους ως μία δραχμή ορίστηκε (από τον Φείδωνα του Άργους) ποσότητα ίση προς 6 οβολούς, δηλαδή 6 ράβδους που χωρούσαν στη χούφτα ενός άντρα. Από τους οβολούς λοιπόν που μπορούσε ν' αδράξει ένας άντρας με τη παλάμη του προήλθε η λέξη δραχμή. Πολλαπλάσια της αρχαίας δραχμής ήταν ο στατήρας, η μνα, το τάλαντο. Σύμφωνα με τον Μπαμπινιώτη η λέξη δραχμή με αντιδάνειο από την αραβική ή την περσική έφτασε ως τις μέρες μας και ως μονάδα βάρους το «δράμι» (στη μεσαιωνική ελληνική δράμιον). Τον Φεβρουάριο του 1833 οι Βαυαροί του Όθωνα καθιέρωσαν την δραχμή ως τη νομισματική μονάδα της Ελλάδας. Αυτή με τη σειρά της υποδιαιρέθηκε σε 100 λεπτά και αργότερα είχαμε και νομίσματα πολλαπλάσια του ενός λεπτού. Έτσι με διάφορες περιπέτειες φτάσαμε έως το 2002. Από το 1828 που πρώτη φορά θεσπίστηκε εθνικό νόμισμα, ο «Φοίνικας», από τον Καποδίστρια και το 1833 που ορίστηκε η δραχμή ως τέτοιο, η χώρα πέρασε ουκ ολίγες νομισματικές περιπέτειες και κρίσεις, με αποκορύφωμα την πτώχευση του 1893 (Χ. Τρικούπης), αλλά και την πτώχευση του 1932 (Ε. Βενιζέλος). Ιδιαίτερη μνεία χρειάζεται η νομισματική κατάσταση κατά τη διάρκεια της κατοχής με υπερπληθωρισμό και πλήρη ευτελισμό του νομίσματος. Χαρακτηριστικό είναι πως μέχρι το 1927 το εκδοτικό προνόμιο νομίσματος το είχε η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, ενώ αυτή τη χρονιά το προνόμιο μεταβιβάστηκε στην κεντρική κρατική τράπεζα, την Τράπεζα της Ελλάδος.

Τρίτη 21 Φεβρουαρίου 2012

Εθελοντισμός! Τι; Θετική στάση ζωής! Γιατί...

Η συμμετοχή μου σε εθελοντικές δραστηριότητες αποτελεί θετική στάση ζωής;
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι καθαρά προσωπική. Εάν ωστόσο νιώθεις μια εσωτερική ανάγκη - παρόρμηση να παρέχεις βοήθεια στους συνανθρώπους σου και να προσπαθήσεις να βελτιώσεις τον κόσμο, χωρίς να περιμένεις κάτι ως αντάλλαγμα, τότε ίσως ο εθελοντισμός να μπορεί να καλύψει αυτή την εσωτερική σου ανάγκη. Στη σημερινή εποχή, η συνεχώς αυξανόμενη τάση δραστηριοποίησης εθελοντικών οργανώσεων, είναι αποτέλεσμα της αδυναμίας τόσο του κράτους όσο και των μηχανισμών της αγοράς, να αντιμετωπίσουν ικανοποιητικά τα ολοένα και πιο σύνθετα κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα. Έτσι οι εθελοντικές οργανώσεις ουσιαστικά δραστηριοποιούνται στην παραγωγή των «δημοσίων αγαθών». Αγαθά που το Κράτος αδυνατεί να προσφέρει σε επαρκή ποσότητα και ποιότητα, αλλά και που ο ιδιωτικός τομέας δεν επιθυμεί να προσφέρει, εφόσον τα περιθώρια κέρδους δεν είναι ικανοποιητικά. Για τον λόγο αυτό οι προνοιακές και κοινωνικές υπηρεσίες, ο πολιτισμός, το περιβάλλον κ.ά. αποτελούν τα προνομιακά εκείνα πεδία στα οποία οι εθελοντικές οργανώσεις καλούνται να δραστηριοποιηθούν Είναι γεγονός ότι το άτομο συνειδητοποιεί ότι το ίδιο αναλαμβάνει την ευθύνη για την βελτίωση της δικής του ζωής, καθώς και των συνανθρώπων του και ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει δεν είναι μόνο ατομικά. Είναι, επίσης, γεγονός ότι το άτομο καθημερινά όλο και περισσότερο βιώνει ότι η ζωή του είναι σε άμεση αλληλεξάρτηση με τα άλλα μέλη της κοινωνίας, συνειδητοποιώντας ότι η ευημερία και η ευτυχία των συνανθρώπων του επηρεάζει και τη δική του προσωπική ζωή. Στο πλαίσιο, αυτό η ενεργός συμμετοχή τού πολίτη στην επίλυση ζητημάτων ευρύτερης σημασίας αποτελεί μια νέα μορφή συμμετοχής στα κοινά, αναπτύσσοντας την εθελοντική δράση σε διάφορους τομείς, με διαφοροποιημένο περιεχόμενο σε σχέση με τις παραδοσιακές μορφές φιλανθρωπίας. Η συμμετοχή σε εθελοντικές δραστηριότητες ή προγράμματα ευρύτερου κοινωνικού ενδιαφέροντος, οδηγεί τόσο το άτομο όσο και την κοινωνία των πολιτών να συμβάλλουν στην κοινωνική ανάπτυξη, στη συσσώρευση κοινωνικού κεφαλαίου, στην αύξηση της κοινωνικής εμπιστοσύνης και κατά συνέπεια στη μεγαλύτερη συνοχή της κοινωνίας.

Σάββατο 18 Φεβρουαρίου 2012

Κάθε κατεργάρης στον πάγκο του !!!


Από τις πιο σοφές παροιμιακές φράσεις της νεοελληνικής γλώσσας αλλά και τις πιο ενδιαφέρουσες ετυμολογικά. Η φράση μας υπενθυμίζει το κοπιαστικό καθήκον των κωπηλατών καταδίκων στα πλοία.

Η λέξη κατεργάρης, σήμαινε αρχικά ὁ λάμνων εἰς κάτεργον (=κωπηλάτης σε πλοίο στο οποίο δούλευαν κατάδικοι, γαλέρα). Όλοι οι κωπηλάτες κάθονταν σε σανίδες κωπηλασίας, πάγκους όπου κάθε ένας είχε τη θέση του.

Σήμερα η λέξη κατεργάρης έχει τη σημασία του πονηρού.

Αποκριά!!


Οι Απόκριες, σύγχρονο έθιμο που χάνεται στα βάθη των αιώνων και φτάνει αφενός στις ρωμαϊκές γιορτές τα Σατουρνάλια και αφετέρου στις γιορτές της άνοιξης, τις Διονυσιακές γιορτές στην αρχαία Ελλάδα.

Η σημερινή λέξη αποκριά (μεσαιωνική Ἀποκριά ή Ἀποκρέα, εννοείται ημέρα) προέρχεται από το επίθετο ἀπόκρεος, ἀποκρέα (Ρωμανός Μελωδός, 6ος μ.Χ. αιώνας) που στην αρχαία ελληνική εκδοχή του ήταν ἀπόκρεως, δηλαδή αποχή από το κρέας.

Το αρχαίο επίθετο είναι σύνθετη λέξη από την πρόθεση από και το ουσιαστικό κρέας που στη γενική ενικού γίνεται κρέως (στην Αττική διάλεκτο). Η πρόθεση από απαντάται στα μυκηναϊκά κείμενα ως ἀπύ (a-pu) και δηλώνει αφετηρία, προέλευση ή απομάκρυνση. Συνδέεται ετυμολογικά με το σανσκριτικό apa, καθώς και με το Λατινικό ab και εμφανίζεται ως πρόθεμα σε διάφορες σύγχρονες ευρωπαϊκές γλώσσες. Η λέξη κρέας προέρχεται από την Ινδοευρωπαϊκή ρίζα *qrew-a δηλαδή ωμό κρέας (Μπαμπινιώτης). Μια άλλη ετυμολογική πρόταση, η οποία επίσης δέχεται ινδοευρωπαϊκή προέλευση, ανάγει τη λέξη στη ρίζα *(s)ker-(= κόβω). Το κρέας απαντάται ήδη στον Όμηρο και έκτοτε χρησιμοποιείται σε όλες τις περιόδους της Ελληνικής γλώσσας για να δηλώσει τη σάρκα.

Η μεσαιωνική φράση Απόκρεως Κυριακή αναφερόταν στην ημέρα που έληγε η κατανάλωση κρέατος από τους χριστιανούς και συνδέθηκε γρήγορα με τις πανάρχαιες εκδηλώσεις που περιλαμβάνανε μεταμφιέσεις, τολμηρά τραγούδια και άλλα δρώμενα που παρέπεμπαν ευθέως στις πανάρχαιες διονυσιακές γιορτές της άνοιξης.

Στην σύγχρονη γλώσσα εκτός από τις Απόκριες έχουμε το επίθετο αποκριάτικος (κυριολεκτικά και μεταφορικά, αποκριάτικος χορός, αποκριάτικα τραγούδια, αλλά και αποκριάτικη εμφάνιση) και το επίρρημα αποκριάτικα με χρονική και τροπική σημασία. Το επίθετο στον πληθυντικό (αποκριάτικα) σημαίνει τα ρούχα που χρησιμοποιούμε για τις μεταμφιέσεις κατά τις Απόκριες.

Παρασκευή 27 Ιανουαρίου 2012

"Κομπιούτερ"


Από τα μέσα του 20ου αιώνα όταν ευοδώθηκαν οι θεωρητικές και πρακτικές προσπάθειες για τη δημιουργία μιας αυτόματης μηχανής που θα κάνει υπολογισμούς, το κομπιούτερ ή στα ελληνικά ο (ηλεκτρονικός) υπολογιστής μπήκε για τα καλά στη ζωή και στη γλώσσα μας, όπου χρησιμοποιείται αδιακρίτως ο ξένος όρος και η ελληνική απόδοση, με τον πρώτο να υπερέχει ελαφρώς.

Ο διεθνής όρος computer(=αυτός που υπολογίζει) προέρχεται από το σύνθετο ρήμα της λατινικής computare(= μετράω, αθροίζω που έδωσε και το αντίστοιχο της Αγγλικής compute). Το computareείναι λέξη σύνθετη από τον αρχαϊκό τύπο της Λατινικής com (από την Ινδοευρωπαϊκή ρίζα *kom-, δίπλα, κοντά που έδωσε και τον τύπο cumτης κλασικής Λατινικής, δηλαδή μαζί, μαζί με, σε συνδυασμό)  και του ρήματος putareπου σημαίνει λαμβάνω υπόψη (αρχική σημασία κλαδεύω).

Η ελληνική λέξη υπολογιστής  είναι σύνθετη από την πρόθεση υπό και το ουσιαστικό  λογιστής. Το πρώτο συνθετικό είναι ινδοευρωπαϊκής προέλευσης και προέρχεται από το *up-που σημαίνει «κάτω», «από κάτω», αλλά και «πίσω» και «πλαγίως». Συνδέεται με το σανσκριτικό upaκαι το λατινικό sub. Στην ελληνική απαντάται ήδη στα μυκηναϊκά κείμενα (u-po). Το ουσιαστικό λογιστής προέρχεται από το ρήμα λογίζομαι (από το λόγος, από το ρήμα λέγω (Ινδοευρωπαϊκή ρίζα *leg- συλλέγω, συγκεντρώνω αλλά και απαριθμώ).  Η λέξη είναι μεταφραστικό δάνειο από την Γαλλική (calculateur) με τη σημασία μηχανή που εκτελεί πράξεις και την Αγγλική (computer) με την σημασία ηλεκτρονικός υπολογιστής (μέσα 20ου αιώνα).

Χωρίς τη χρήση απαραίτητα των ιδίων όρων, από αρχαιότατων χρόνων ο άνθρωπος προσπάθησε να δημιουργήσει μηχανισμούς, λιγότερο ή περισσότερο ευφάνταστους, με σκοπό να κάνει πολύπλοκους υπολογισμούς. Αλλά με τη σημερινή σημασία του όρου και με την ευρύτητα της χρήσης του μπορούμε να πούμε πως η λέξη γεννήθηκε το 1936 από τον σημαντικό μαθηματικό και λογικό AlanTuring, όταν αυτός διερεύνησε και θεμελίωσε θεωρητικά την δυνατότητα ύπαρξης μιας τέτοιας μηχανής.

"Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα"


Η παραπάνω φράση προέρχεται από τον Αίσωπο και τους γνωστούς του μύθους:

«ἄνθρωπός τις ἀποδημήσας ἦκε πάλιν εἰς τήν ἰδίαν χώραν, φρυαττόμενος δέ ἐκαυχᾶτο μεγάλως ὡς ἀνδραγαθήσας εἰς διαφόρους τόπους, ἐν δέ τῇ Ρόδῳ ἔφασκε πήδημα μέγα πηδήσας ὅπερ οὐδείς τῶν ἀνθρώπων δύναται πηδῆσαι καί μάρτυρας ἔφασκεν ἔχειν εἰς τοῦτο·τῶν δέ παρόντων τις ὑπολαβών ἔφη αὐτῷ: ὦ οὗτος, εἰ τοῦτο ἀληθές ἐστι ἰδού Ρόδος ἰδού καί πήδημα».
Δηλαδή, κάποιος που επέστρεψε στην πατρίδα του έπειτα από μακροχρόνια απουσία, καυχιόταν για τα κατορθώματά του σε διάφορους τόπους, ενώ στη Ρόδο έλεγε πως έκανε ένα τόσο μεγάλο άλμα που κανείς άλλος άνθρωπος δεν μπορούσε να κάνει, και μάλιστα είχε και μάρτυρες γι’ αυτό. Τότε, κάποιος από τους παρευρισκόμενους πήρε το λόγο και του είπε: αν λες αλήθεια, να η Ρόδος, να και το πήδημα.

Η φράση αυτή λέγεται συνήθως με ειρωνικό χαρακτήρα και αποτελεί πρόσκληση σε κάποιον να πραγματοποιήσει κάτι που ισχυρίζεται ότι μπορεί και να αποδείξει την αλήθεια αυτού



Παρασκευή 20 Ιανουαρίου 2012

Τι σηµαίνει «googl-άρω»

Ζούµε µια επανάσταση την οποία η τηλεόραση δεν µεταδίδει επειδή, απλούστατα, διαδραµατίζεται στο ∆ιαδίκτυο. Ενας αµερικανός δηµοσιογράφος-µπλόγκερ εξηγεί το πώς και το γιατί
Ισως αναρωτηθεί κανείς γιατί να διαβάσει 436 σελίδες για την Google. Και όµως, δεν είναι ένα βιβλίο για την Google, ούτε µας λέει τι θα έκανε η Google µε την παγκόσµια οικονοµική κρίση. Μας λέει ότι σύµφωνα µε τη φιλοσοφία που πρεσβεύει η εταιρεία δεν υπάρχει παγκόσµια οικονοµική κρίση αλλά παγκόσµια κοινωνική αναδόµηση. Ζούµε την οδυνηρή µετάβαση από µια µορφή κοινωνικής οργάνωσης σε µια άλλη. Και αυτό το διέβλεψε, όχι ένας οικονοµολόγος ούτε κάποιος ειδήµων στην πληροφορική. Ο Αµερικανός Τζεφ Τζάρβις είναι δηµοσιογράφος της εφηµερίδας «Guardian», καθηγητής ψηφιακής δηµοσιογραφίας και µπλόγκερ. «Σκέψου την εποχή πριν από την Google – ήταν µόλις µια δεκαετία πριν – και θυµήσου τα ορυχεία που έπρεπε να σκάψεις προκειµένου να βρεις το παραµικρό κοµµάτι πληροφορίας. Τώρα, ρώτησα την Google πόσο γρήγορα ανοιγοκλείνει ένα µάτι, και σε 0,3 δευτερόλεπτα µου είπε ότι ένα ανοιγοκλείσιµο διαρκεί 0,3 δευτερόλεπτα». Θέλουµε αυτό που θέλουµε και δεν υπάρχει λόγος να µην το έχουµε – τώρα.

Χρησιµοποιώντας την Googlοσκέψη

Οπως άλλαξε η ζωή των ανθρώπων µε την εµφάνιση του σιδηροδρόµου στις ατέλειωτες εκτάσεις της Αµερικής, έτσι αλλάζει και τώρα µε τις νέες σιδηροτροχιές στο ∆ιαδίκτυο, γράφει ο Τζάρβις. Εκεί όπου πολλοί βλέπουν µια νέα παγκόσµια αταξία, η Google και οι άλλες διαδικτυακές επιχειρήσεις βλέπουν την ευκαιρία να οργανώσουν. Η οργάνωση είναι επιχειρηµατικό µοντέλο. Πλέον δεν χρειαζόµαστε επιχειρήσεις, ιδρύµατα ή κυβερνήσεις για να µας οργανώσουν. Η Google παρέχει τα εργαλεία για να αυτο-οργανωθούµε ενώ η ίδια βγαίνει από τη µέση. Μας αφήνει να κάνουµε τη δουλειά µόνοι µας.

Οργανώνουµε εκ νέου την κοινωνία όπως θέλουµε. Χρησιµοποιούµε τον συνδετικό ιστό του ∆ιαδικτύου για να υπερπηδήσουµε σύνορα µεταξύ χωρών, εταιρειών ή και µεταξύ δηµογραφικών οµάδων. Οταν συγκεντρωθεί µια κοινότητα γύρω µας, πρέπει να συνειδητοποιήσουµε ότι αυτή δεν µας ανήκει. Ανήκει στον εαυτό της. Αυτό το µάθηµα πήρε ο Μπαράκ Οµπάµα όταν οι υποστηρικτές του, απογοητευµένοι από κάποια θέση του, χρησιµοποίησαν την πλατφόρµα της εκστρατείας του για να οργανώσουν διαµαρτυρία εναντίον του.

Το ∆ιαδίκτυο ενεργοποιεί την ανάδυση µιας νέας εξουσίας, την ανάδυση των ανθρώπων. Η δοµή του κόσµου µετακινείται από τη διπολικότητα του Ψυχρού Πολέµου και τη µονοπολικότητα των ΗΠΑ στη µη πολικότητα, όπου κανείς δεν είναι επικεφαλής. Η Google καθιστά παρωχηµένες τις παλιές ορθοδοξίες της Αριστεράς και της ∆εξιάς ενώ παρέχει την ευκαιρία να έχουµε περισσότερες αποχρώσεις στην πολιτική µατιά µας.

Η ηθική της Google για την παγκόσµια χειραφέτηση αφορά το µερικές φορές ξεχασµένο ιδανικό της δηµοκρατίας. Τα δίκτυα γίνονται πιο αποτελεσµατικά από τις πολυεθνικές επιχειρήσεις ενώ οι πλατφόρµες που φιλοξενούν τις κοινότητες των ανθρώπων (π.χ. Facebook ή Twitter) είναι οι πολυεθνικές επιχειρήσεις τού σήµερα. Το δωρεάν επίσης αποτελεί επιχειρηµατικό µοντέλο. Η Google καταλαβαίνει την αξία της δωρεάν παροχής καλύτερα από τον καθένα. Οταν αγόρασε το Blogger, σταµάτησε να χρεώνει την υπηρεσία και πρόσθεσε διαφηµίσεις. Οταν εγκαινίασε το Gmail παρείχε την υπηρεσία δωρεάν και πρόσφερε στοχευµένες διαφηµίσεις. Η Google βρίσκει διαρκώς πλαϊνές πόρτες για να βγάζει χρήµατα.

Ποιος θυµάται την Polaroid;

Πόσες και πόσες εταιρείες και βιοµηχανίες αποτυγχάνουν να προσέξουν τις προειδοποιήσεις που ξέρουν ότι υπάρχουν αλλά αρνούνται να τις δουν; διερωτάται ο συγγραφέας. Οταν µιλάµε για φωτογραφία, ποιος σκέφτεται σήµερα την Kodak ή την Polaroid, που σταµάτησε να παράγει κάµερες στιγµιαίας εµφάνισης το 2008; Η µουσική βιοµηχανία είναι άλλο τρανό παράδειγµα ψηφιακής καταστροφής.

Οι ειδησεογραφικοί οργανισµοί, παρ’ ότι πλήττονται περισσότερο από τον αντίκτυπο της Google, φαίνεται πως έχουν λίγο χρόνο ακόµη, αλλά πρέπει να βιαστούν. Ολοι θυµόµαστε ότι η δολοφονία του Μπιν Λάντεν µεταδόθηκε παγκοσµίως για πρώτη φορά στο Twitter από κάποιον άραβα γείτονα που άκουσε τους πυροβολισµούς!

Βιβλίο ή εφηµερίδα, πώς το θέλετε;

Σύμφωνα με μια μελέτη του 2007, νέοι από 12 ως 25 ετών δεν θα διαβάσουν ποτέ εφημερίδα. Σύμφωνα με άλλη μελέτη του 2004, η τελευταία αμερικανική εφημερίδα θα τυπωθεί το 2040. Για τον Τζεφ Τζάρβις (φωτογραφία) ο καλύτερος τρόπος για να εκμεταλλευθεί κανείς την αξία της κληρονομιάς μιας εφημερίδας στη μετάβαση από το φυσικό στο ψηφιακό, από το μαζικό στο εξειδικευμένο, είναι να χρησιμοποιήσει το παλαιομιντιακό της μεγάφωνο για να προωθήσει και να χτίσει αυτό που έπεται. Συνεπώς πρέπει να αποφασίσει τι έπεται, να σχεδιάσει και να οικοδομήσει τα μετά το χαρτί προϊόντα της, να επανεκπαιδεύσει και να αναδομήσει το προσωπικό της, να περικόψει κάθε περιττό κόστος προτού σιγήσουν τα πιεστήριά της. Πρέπει να προωθήσει τα καινούργια προϊόντα της ακόμη και εις βάρος των παλιών. Να επαναπροσδιοριστεί.

Ομοίως, οι εκδότες θα χρειαστεί να κάνουν ό,τι και η Google: να ελέγξουν τη μοίρα τους. Οταν ένας αναγνώστης ζητεί κάποιο βιβλίο, η απάντηση του πωλητή θα πρέπει πάντα να είναι «πώς το θέλετε;». Μέσω εκτύπωσης κατ’ απαίτηση; Ολόκληρο ψηφιακό ή ανά κεφάλαιο; ‘Η μήπως ηχητικό; Και πάλι όλα αυτά τα μοντέλα μοιάζουν να περιφρονούν τη μεγαλύτερη πρόκληση του Διαδικτύου που είναι το δωρεάν.

Πρόκειται το δωρεάν να σκοτώσει τις εκδόσεις με τον τρόπο που σκότωσε τη μουσική; Μάλλον όχι. Οταν στη Ρωσία κυκλοφόρησε μια πειρατική μετάφραση ενός βιβλίου του Κοέλο, οι πωλήσεις του συγγραφέα εκεί σκαρφάλωσαν από τις 3.000 στις 100.000 και έπειτα στο 1 εκατ. σε λιγότερο από τρία χρόνια.

Υπάρχει ίσως μια υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων του Διαδικτύου στις απόψεις του Τζάρβις. Κάποιες φορές το βιβλίο μοιάζει περισσότερο με σενάριο επιστημονικής φαντασίας παρά με επικείμενη πραγματικότητα. Οπως άλλωστε παραδέχεται ο συγγραφέας, παρ’ όλα όσα λέει, ο ίδιος γράφει σε εφημερίδα και εξέδωσε το βιβλίο του σε χαρτί.

Τρίτη 17 Ιανουαρίου 2012

Online λεξικά

Ένα από τα δυνατά σημεία του Διαδικτύου είναι ότι μπορείς να βρεις μια πληθώρα πληροφοριών σχεδόν για τα πάντα! Για παράδειγμα, χρειάζεστε ένα αγγλο-ελληνικό λεξικό για να μεταφράσετε κάποιες αγγλικές λέξεις που δε γνωρίζετε; Μια απλή αναζήτηση για online dictionary και τα αποτελέσματα θα σας καταπλήξουν!
Χρησιμοποιείστε ένα τέτοιο λεξικό για να μεταφράσετε άγνωστες λέξεις από την εφαρμογή υπολογισμού του οικολογικού αποτυπώματος της WWF (http://footprint.wwf.org.uk/). Eνδεικτικά σας παραθέτω δύο από αυτά:
Σε περίπτωση που δε σας επιστρέφει τη μετάφραση κάποια λέξης ή φράσης, δοκιμάστε να την πληκτρολογήσετε στη μηχανή αναζήτησης. Όλο και κάτι θα βρείτε.
Σημείωση: 1 UK£ = 1.20 Euros (θα το χρειαστείτε για την εφαρμογή της WWF).

Τρίτη 3 Ιανουαρίου 2012

Υπάρχουν πολλοί ανάμεσα μας! Ελπίζω τα Φώτα να εξαφανιστούν!

Οι καλικάντζαροι είναι, σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση,  τα δύσμορφα δαιμόνια που ζουν στα έγκατα της γης και εμφανίζονται στην επιφάνειά της κατά τη διάρκεια του Δωδεκαημέρου (από Χριστούγεννα έως τα Φώτα).

Η ετυμολόγηση τη λέξης είναι αρκετά δύσκολη και έχουν προταθεί πολλές ερμηνείες. Το λεξικό της Νεοελληνικής (Τριανταφυλλίδη) την συνδέει με το καλίκ(ι), υποκοριστικό του καλλίγα (αυτός που καλλιγώνει, πεταλώνει), ο Κοραής το ανάγει στο καλός+κάνθαρος (σκαραβαίος), ο Πολίτης τους θεωρεί βρικόλακες των τσιγγάνων (κάλι+γάτζαροι) και άλλοι δίνουν διάφορες άλλες εξηγήσεις.

Άλλες λέξεις για τους καλικάτζαρους είναι παγανά (από το λατινικό pagus, ύπαιθρος), καρκαντζέλια (τσουρουφλισμένοι), κωλοβελόνηδες, καλιοντζήδες, σταχτοπάτηδες (επειδή κατεβαίνουν από τις καπνοδόχους) και άλλα που προέρχονται από διαφορετικά μέρη της Ελλάδας και διαφορετικές πανάρχαιες παραδόσεις.

Αξίζει να σημειώσουμε πως ένα από τα δυο αντίπαλα κόμματα στα τέλη του 18ου, αρχές του 19ου αιώνα στη Σάμο, αυτό των προκρίτων, ονομαζόταν από τον λαό Καλλικαντζαραίοι (ενώ οι πρόκριτοι ονόμαζαν τους λαϊκούς Καρμανιόλους).

Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση οι καλλικάντζαροι επισκέπτονται τη γη για 12 μέρες το χρόνο, από τα Χριστούγεννα ως τα Φώτα. Όλη τη χρονιά προσπαθούν να πριονίσουν τον κορμό του δέντρου που στηρίζει τη γη, έργο που εγκαταλείπουν μόλις φτάσουν τα Χριστούγεννα, αφήνοντας το να πέσει …μόνο του για να ανέβουν στη γη και να …δυσκολέψουν τη ζωή των ανθρώπων. Εμφανίζονται τη νύχτα, πειράζουν και ενοχλούν τους πάντες, ιδιαίτερα τις γριές, κλέβουν τα φαγητά και τα γλυκά από τα σπίτια και ενοχλούν τα ζώα. Για να αποφύγουν τη δυσάρεστη αυτή «παρέμβαση», οι άνθρωποι φροντίζουν να τους εξευμενίσουν αφήνοντας γλυκά στους δρόμους, αλλά και στα σπίτια τους. Ως δαιμόνια, οι καλλικάντζαροι σιχαίνονται το λιβάνι και τον αγιασμό. Γι’ αυτό με τον αγιασμό των υδάτων τα Φώτα εγκαταλείπουν πανικόβλητοι τη γη με το γνωστό: Φεύγετε να φεύγουμε /τι έρχεται ο τουρλόπαπας /με την αγιαστούρα του /και με τη βρεχτούρα του. Και μόλις φτάσουν στα έγκατα της γης, το δέντρο είναι πάλι ακέραιο κι οι καλλικάντζαροι ξαναρχίζουν να το πριονίζουν ως τα επόμενα Χριστούγεννα.

Κυριακή 1 Ιανουαρίου 2012

Πρώτη ημέρα του χρόνου! Καλή χρονιά! Ξεκινάμε με εντατικά μαθήματα! Βασιλόπιτα!

Η βασιλόπιτα, το γλυκό της Πρωτοχρονιάς, σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοση ανάγεται στους χρόνους του Μεγάλου Βασιλείου, επισκόπου Καισαρείας (Καππαδοκία της Μικράς Ασίας).  Είναι γνωστή η ιστορία της επιστροφής στους πιστούς των προσφορών τους μέσω μιας πίτας για τον καθένα τους.

Βασιλόπαις, βασιλομήτωρ, βασιλόπουλα, βασιλόφρων, βασιλόπιτα είναι μερικές σύνθετες λέξεις που παράγονται από πρώτο συνθετικό βασιλιάςβασιλεύς στα αρχαία Ελληνικά, pa-si-re-u στις Μυκηναϊκές πινακίδες, με σημασία κάποιου αξιωματούχου, δεδομένου πως αυτός που σήμερα λέμε βασιλιάς είχε τον τίτλο άναξ), άγνωστης προέλευσης.

Η βασιλόπιτα έχει δεύτερο συνθετικό τη λέξη πίτα που πιθανότατα είναι αντιδάνειο από την ιταλική (ιταλική pitta από αρχαία Ελληνικά πίττα (αττική διάλεκτος της ομηρικής λέξης πίσσα) με πιθανολογούμενη σημασία άζυμο ψωμί (Μπαμπινιώτης).

Το χριστιανικό έθιμο που συνδέθηκε με τον Μέγα Βασίλειο θεωρείται από πολλούς ερευνητές πως έχει τουλάχιστον αρχαιοελληνική προέλευση, με πιο γνωστό παράδειγμα τους άρτους που παρασκεύαζαν οι αγρότες προς  τιμήν του Κρόνου, του Τιτάνα που διαφέντευε τη Γη πριν από τους Ολύμπιους θεούς (Κρόνια και αργότερα οι Ρωμαίοι στα Σατουρνάλια).

Αξίζει να τονιστεί πως το έθιμο συνδέεται κυρίως με το μέλι, πανάρχαιο γευστικό προϊόν στον ευρύτερο μεσογειακό χώρο.