Τετάρτη 28 Μαρτίου 2012

ΚΙΝΕΖΙΚΟΣ ΜΥΘΟΣ!

Κόλαση και παράδεισος
Κάποτε ένας μαθητής ρώτησε τον δάσκαλο του: «Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στον Παράδεισο και στην Κόλαση;» Ο δάσκαλος του απάντησε: «Πολύ μικρή, ωστόσο έχει μεγάλες συνέπειες. Έλα θα σου δείξω την Κόλαση»... Μπήκαν σε ένα δωμάτιο, όπου μια ομάδα ανθρώπων καθόταν γύρω από μια τεράστια χύτρα γεμάτη ρύζι. Όλοι όμως έμοιαζαν απελπιστικά πεινασμένοι. Ο καθένας είχε από ένα παράξενο κουτάλι που το κρατούσε από την άκρη με προσοχή κι έφτανε ως τη χύτρα, κάθε κουτάλι, όμως, είχε τόσο μακρύ χερούλι που δεν μπορούσαν να το φέρουν στο στόμα του. Η πείνα και η ταλαιπωρία ήταν φοβερή. -«Έλα» είπε μετά ο δάσκαλος. «Τώρα θα σε πάω στον Παράδεισο». Μπήκαν σε ένα άλλο δωμάτιο, πανομοιότυπο με το πρώτο, υπήρχε η ίδια χύτρα ρυζιού, οι ίδιοι άνθρωποι και τα ίδια περίεργα κουτάλια. Εκεί όμως όλοι έμοιαζαν πραγματικά ευτυχισμένοι. -«Δεν καταλαβαίνω» είπε ο μαθητής. «Γιατί εδώ είναι όλοι ευτυχισμένοι, ενώ στο άλλο δωμάτιο είναι τόσο δυστυχισμένοι, τη στιγμή που όλα είναι ίδια και πανομοιότυπα;» Ο δάσκαλος χαμογέλασε και απάντησε: «Εδώ έμαθαν να ταΐζουν ο ένας τον άλλον».

Κυριακή 11 Μαρτίου 2012

Η ΓΑΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΑΦΙ!

Μάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης!

Λαϊκή παροιμία για το μήνα Μάρτιο. Οι αρνητικοί χαρακτηρισμοί που του αποδίδονται σχετίζονται με τα συνήθη απροσδόκητα και δυνατά κρύα του πρώτου (ημερολογιακά) μήνα της άνοιξης, που, παλιότερα, ανάγκαζαν τους ανθρώπους να κάψουν ακόμα και τα  παλούκια, δηλ. τους ξύλινους φράχτες των σπιτιών, για να ζεσταθούν, έχοντας εξαντλήσει το χειμώνα που προηγήθηκε τα αποθέματα της οικογένειας σε καύσιμη ύλη.

Τετάρτη 7 Μαρτίου 2012

Λείπει ο Μάρτης από την Σαρακοστή;

Αυτή τη δημώδη έκφραση συνήθως τη λέμε ειρωνικά για εκείνους που αρέσκονται να παίρνουν μέρος σε κάθε τεκταινόμενο, ανεξάρτητα από το αν είναι ευπρόσδεκτοι ή όχι. Πολύ δημοφιλής και στον τύπο όπου την χρησιμοποιούμε πολύ συχνά ως τίτλο ή ακόμα και υπότιτλο. Η έκφραση προέρχεται από το γεγονός πως οποτεδήποτε και αν εορτάζεται το Πάσχα (μεταξύ 4ης Απριλίου και 8ης Μαΐου, ή 24ης Μαρτίου και 28ης Απριλίου με το παλαιό ημερολόγιο) η Σαρακοστή θα «ακουμπάει» οπωσδήποτε στον Μάρτιο. Η ελληνική λαϊκή παράδοση έχει σε περίοπτη θέση τόσο τους μήνες, όσο και τις μεγάλες θρησκευτικές γιορτές. Δεκάδες είναι οι εκφράσεις και οι παροιμίες σχετικές με τους μήνες και άλλες τόσες οι αναφερόμενες στις θρησκευτικές γιορτές. Αξιοσημείωτο πως ο μήνας του Αττικού ημερολογίου που αντιστοιχεί στον Μάρτιο είναι ο Ελαφηβολιών, δηλαδή ο μήνας των ελαφοκυνηγών.

Κυριακή 4 Μαρτίου 2012

LUCIO DALLA που έφυγε απρόσμενα χθες!

Γιῶργος Σεφέρης Ὁμιλία στὴ Στοκχόλμη





Τούτη τὴν ὥρα αἰσθάνομαι πὼς εἶμαι ὁ ἴδιος μία ἀντίφαση. Ἀλήθεια, ἡ Σουηδικὴ Ἀκαδημία, ἔκρινε πὼς ἡ προσπάθειά μου σὲ μία γλώσσα περιλάλητη ἐπὶ αἰῶνες, ἀλλὰ στὴν παροῦσα μορφή της περιορισμένη, ἄξιζε αὐτὴ τὴν ὑψηλὴ διάκριση. Θέλησε νὰ τιμήσει τὴ γλώσσα μου, καὶ νὰ - ἐκφράζω τώρα τὶς εὐχαριστίες μου σὲ ξένη γλώσσα. Σᾶς παρακαλῶ νὰ μοῦ δώσετε τὴ συγνώμη ποὺ ζητῶ πρῶτα -πρῶτα ἀπὸ τὸν ἑαυτό μου.

Ἀνήκω σὲ μία χώρα μικρή. Ἕνα πέτρινο ἀκρωτήρι στὴ Μεσόγειο, ποὺ δὲν ἔχει ἄλλο ἀγαθὸ παρὰ τὸν ἀγώνα τοῦ λαοῦ, τὴ θάλασσα, καὶ τὸ φῶς τοῦ ἥλιου. Εἶναι μικρὸς ὁ τόπος μας, ἀλλὰ ἡ παράδοσή του εἶναι τεράστια καὶ τὸ πράγμα ποὺ τὴ χαρακτηρίζει εἶναι ὅτι μας παραδόθηκε χωρὶς διακοπή. Ἡ ἑλληνικὴ γλώσσα δὲν ἔπαψε ποτέ της νὰ μιλιέται. Δέχτηκε τὶς ἀλλοιώσεις ποὺ δέχεται καθετὶ ζωντανό, ἀλλὰ δὲν παρουσιάζει κανένα χάσμα. Ἄλλο χαρακτηριστικὸ αὐτῆς τῆς παράδοσης εἶναι ἡ ἀγάπη της γιὰ τὴν ἀνθρωπιά, κανόνας της εἶναι ἡ δικαιοσύνη. Στὴν ἀρχαία τραγωδία, τὴν ὀργανωμένη μὲ τόση ἀκρίβεια, ὁ ἄνθρωπος ποὺ ξεπερνᾶ τὸ μέτρο, πρέπει νὰ τιμωρηθεῖ ἀπὸ τὶς Ἐρινύες. Ο ίδιος νόμος ισχύει και όταν ακόμη πρόκειται για φυσικά φαινόμενα: «Ἥλιος οὐχ ὑπερβήσεται μέτρα» λέει ὁ Ἡράκλειτος «εἰ δέ μή Ἐρινύες μίν Δίκης ἐπίκουροι ἐξευρήσουσι».

Συλλογίζομαι πώς δέν ἀποκλείεται ὁλωσδιόλου να ὠφεληθεῖ ἕνας σύγχρονος ἐπιστήμων, ἄν στοχαστεῖ τοῦτο τό ἀπόφθεγμα τοῦ Ἴωνα φιλοσόφου. Ὅσο γιὰ μένα συγκινοῦμαι παρατηρώντας πῶς ἡ συνείδηση τῆς δικαιοσύνης εἶχε τόσο πολὺ διαποτίσει τὴν ἑλληνικὴ ψυχή, ὥστε νὰ γίνει κανόνας τοῦ φυσικοῦ κόσμου. Καὶ ἕνας ἀπὸ τοὺς διδασκάλους μου, τῶν ἀρχῶν τοῦ περασμένου αἰώνα, γράφει: «... θὰ χαθοῦμε γιατί ἀδικήσαμε ...». Αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος ἦταν ἀγράμματος. Εἶχε μάθει νὰ γράφει στὰ τριάντα πέντε χρόνια τῆς ἡλικίας του. Ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα τῶν ἡμερῶν μας, ἡ προφορικὴ παράδοση πηγαίνει μακριὰ στὰ περασμένα ὅσο καὶ ἡ γραπτή. Τὸ ἴδιο καὶ ἡ ποίηση. Εἶναι γιὰ μένα σημαντικὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ Σουηδία θέλησε νὰ τιμήσει καὶ τούτη τὴν ποίηση καὶ ὅλη τὴν ποίηση γενικά, ἀκόμη καὶ ὅταν ἀναβρύζει ἀνάμεσα σ᾿ ἕνα λαὸ περιορισμένο. Γιατί πιστεύω πὼς τοῦτος ὁ σύγχρονος κόσμος ὅπου ζοῦμε, ὁ τυρρανισμένος ἀπὸ τὸ φόβο καὶ τὴν ἀνησυχία, τὴ χρειάζεται τὴν ποίηση. Ἡ ποίηση ἔχει τὶς ρίζες της στὴν ἀνθρώπινη ἀνάσα - καὶ τί θὰ γινόμασταν ἂν ἡ πνοή μας λιγόστευε; Εἶναι μία πράξη ἐμπιστοσύνης - κι ἕνας Θεὸς τὸ ξέρει ἂν τὰ δεινά μας δὲν τὰ χρωστᾶμε στὴ στέρηση ἐμπιστοσύνης.

Παρατήρησαν, τὸν περασμένο χρόνο γύρω ἀπὸ τοῦτο τὸ τραπέζι, τὴν πολὺ μεγάλη διαφορὰ ἀνάμεσα στὶς ἀνακαλύψεις τῆς σύγχρονης ἐπιστήμης καὶ στὴ λογοτεχνία. Παρατήρησαν πὼς ἀνάμεσα σ᾿ ἕνα ἀρχαῖο ἑλληνικὸ δράμα καὶ ἕνα σημερινό, ἡ διαφορὰ εἶναι λίγη. Ναί, ἡ συμπεριφορὰ τοῦ ἀνθρώπου δὲ μοιάζει νὰ ἔχει ἀλλάξει βασικά. Καὶ πρέπει νὰ προσθέσω πὼς νιώθει πάντα τὴν ἀνάγκη ν᾿ ἀκούσει τούτη τὴν ἀνθρώπινη φωνὴ ποὺ ὀνομάζουμε ποίηση. Αὐτὴ ἡ φωνὴ ποὺ κινδυνεύει νὰ σβήσει κάθε στιγμὴ ἀπὸ στέρηση ἀγάπης καὶ ὁλοένα ξαναγεννιέται. Κυνηγημένη, ξέρει ποὺ νά ῾βρει καταφύγιο, ἀπαρνημένη, ἔχει τὸ ἔνστικτο νὰ πάει νὰ ριζώσει στοὺς πιὸ ἀπροσδόκητους τόπους. Γι᾿ αὐτὴ δὲν ὑπάρχουν μεγάλα καὶ μικρὰ μέρη τοῦ κόσμου. Τὸ βασίλειό της εἶναι στὶς καρδιὲς ὅλων τῶν ἀνθρώπων τῆς γῆς. Ἔχει τὴ χάρη ν᾿ ἀποφεύγει πάντα τὴ συνήθεια, αὐτὴ τὴ βιομηχανία. Χρωστῶ τὴν εὐγνωμοσύνη μου στὴ Σουηδικὴ Ἀκαδημία ποὺ ἔνιωσε αὐτὰ τὰ πράγματα, ποὺ ἔνιωσε πὼς οἱ γλῶσσες, οἱ λεγόμενες περιορισμένης χρήσης, δὲν πρέπει νὰ καταντοῦν φράχτες ὅπου πνίγεται ὁ παλμὸς τῆς ἀνθρώπινης καρδιᾶς, ποὺ ἔγινε ἕνας Ἄρειος Πάγος ἱκανὸς νὰ κρίνει μὲ ἀλήθεια ἐπίσημη τὴν ἄδικη μοίρα τῆς ζωῆς, γιὰ νὰ θυμηθῶ τὸν Σέλλεϋ, τὸν ἐμπνευστή, καθὼς μᾶς λένε, τοῦ Ἀλφρέδου Νομπέλ, αὐτοῦ τοῦ ἀνθρώπου ποὺ μπόρεσε νὰ ἐξαγοράσει τὴν ἀναπόφευκτη βία μὲ τὴ μεγαλοσύνη τῆς καρδιᾶς του.

Σ᾿ αὐτὸ τὸν κόσμο, ποὺ ὁλοένα στενεύει, ὁ καθένας μας χρειάζεται ὅλους τοὺς ἄλλους. Πρέπει ν᾿ ἀναζητήσουμε τὸν ἄνθρωπο, ὅπου καὶ νὰ βρίσκεται.
Ὅταν στὸ δρόμο τῆς Θήβας, ὁ Οἰδίπους συνάντησε τὴ Σφίγγα, κι αὐτὴ τοῦ ἔθεσε τὸ αἴνιγμά της, ἡ ἀπόκρισή του ἦταν: ὁ ἄνθρωπος. Τούτη ἡ ἁπλὴ λέξη χάλασε τὸ τέρας. Ἔχουμε πολλὰ τέρατα νὰ καταστρέψουμε. Ἂς συλλογιστοῦμε τὴν ἀπόκριση τοῦ Οἰδίποδα.

Πέμπτη 1 Μαρτίου 2012

Στις 29 Φεβρουαρίου 1900, γεννήθηκε ο Γιώργος Σεφέρης

Ντοκιμαντέρ στο οποίο σκιαγραφείται το πορτρέτο του Έλληνα νομπελίστα ποιητή ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ, τοποθετημένο μέσα στο ιστορικό και πολιτικό πλαίσιο της εποχής του. Αποσπάσματα από τo ημερολόγιό του καθώς και οι μαρτυρίες της γυναίκας του ΜΑΡΩΣ φωτίζουν πτυχές του βίου και της προσωπικότητάς του. Γεννημένος στα Βουρλά της Σμύρνης το 1900, τόπο που τον καθόρισε και τον θεωρούσε πάντα πατρίδα του, ο Γ. ΣΕΦΕΡΗΣ ακολούθησε διπλωματική καριέρα σε μια ιδιαίτερα ταραγμένη εποχή για την Ελλάδα. Ωστόσο από το ημερολόγιό του γίνεται σαφής η απέχθειά του για την πολιτική και η διάσταση που υπήρχε πάντα ανάμεσα στη διπλωματική του ιδιότητα και την ποιητική του φύση. Η γυναίκα του ΜΑΡΩ ΣΕΦΕΡΗ μιλά για τη γνωριμία της με τον ποιητή και αναφέρει περιστατικά του κοινού τους βίου από τη διαμονή τους στην Κρήτη κατά τη διάρκεια της Κατοχής και τη μετάβασή τους στη Μέση Ανατολή μέχρι τη βράβευσή του με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1963. Την τεράστια προσφορά του ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ στην ποίηση αποτιμούν ο ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ και ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΡΩΝΙΤΗΣ. Στην εκπομπή περιλαμβάνονται ηχητικά ντοκουμέντα με τη φωνή του ποιητή να απαγγέλλει αποσπάσματα από ποιήματά του και να διαβάζει το περίφημο κείμενο της «Δήλωσης» κατά της χούντας. Προβάλλονται επίσης πλάνα από την τελετή βράβευσής του με το Νόμπελ Λογοτεχνίας, ενώ πλούσιο αρχειακό οπτικοακουστικό υλικό ζωντανεύει σκηνές του πολυκύμαντου βίου του καθώς και τα ιστορικά γεγονότα της εποχής, από τη Μικρασιατική Καταστροφή έως τη Χούντα των Συνταγματαρχών.
http://www.ert-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=0000007880&tsz=0&autostart=0
http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/george_seferis/various.htm
http://www.ert-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=0000008459&tsz=0&autostart=0

Πρωί

Ἄνοιξε τὰ μάτια καὶ ξεδίπλωσε
τὸ μαῦρο πανὶ πλατιὰ καὶ τέντωσέ το
ἄνοιξε τὰ μάτια καλὰ στύλωσε τὰ μάτια
προσηλώσου προσηλώσου τώρα ξέρεις
πὼς τὸ μαῦρο πανὶ ξεδιπλώνεται
ὄχι μέσα στὸν ὕπνο μήτε μέσα στὸ νερὸ
μήτε σὰν πέφτουνε τὰ βλέφαρα ρυτιδωμένα
καὶ βουλιάζουνε λοξὰ σὰν κοχύλια,
τώρα ξέρεις πὼς τὸ μαῦρο δέρμα τοῦ τυμπάνου
σκεπάζει ὁλόκληρο τὸν ὁρίζοντά σου
ὅταν ἀνοίξεις τὰ μάτια ξεκούραστος, ἔτσι.
Ἀνάμεσα στὴν ἰσημερία τῆς ἄνοιξης καὶ τὴν ἰσημερία
τοῦ φθινοπώρου
ἐδῶ εἶναι τὰ τρεχάμενα νερὰ ἐδῶ εἶναι ὁ κῆπος
ἐδῶ βουίζουν οἱ μέλισσες μὲς στὰ κλωνάρια
καὶ κουδουνίζουνε στ᾿ αὐτιὰ ἑνὸς βρέφους
καὶ ὁ ἥλιος νά! καὶ τὰ πουλιὰ τοῦ παραδείσου
ἕνας μεγάλος ἥλιος πιὸ μεγάλος ἀπ᾿ τὸ φῶς.