Αποκριά!!

Οι Απόκριες, σύγχρονο έθιμο που χάνεται στα βάθη των αιώνων και φτάνει αφενός στις ρωμαϊκές γιορτές τα Σατουρνάλια και αφετέρου στις γιορτές της άνοιξης, τις Διονυσιακές γιορτές στην αρχαία Ελλάδα.

Η σημερινή λέξη αποκριά (μεσαιωνική Ἀποκριά ή Ἀποκρέα, εννοείται ημέρα) προέρχεται από το επίθετο ἀπόκρεος, ἀποκρέα (Ρωμανός Μελωδός, 6ος μ.Χ. αιώνας) που στην αρχαία ελληνική εκδοχή του ήταν ἀπόκρεως, δηλαδή αποχή από το κρέας.

Το αρχαίο επίθετο είναι σύνθετη λέξη από την πρόθεση από και το ουσιαστικό κρέας που στη γενική ενικού γίνεται κρέως (στην Αττική διάλεκτο). Η πρόθεση από απαντάται στα μυκηναϊκά κείμενα ως ἀπύ (a-pu) και δηλώνει αφετηρία, προέλευση ή απομάκρυνση. Συνδέεται ετυμολογικά με το σανσκριτικό apa, καθώς και με το Λατινικό ab και εμφανίζεται ως πρόθεμα σε διάφορες σύγχρονες ευρωπαϊκές γλώσσες. Η λέξη κρέας προέρχεται από την Ινδοευρωπαϊκή ρίζα *qrew-a δηλαδή ωμό κρέας (Μπαμπινιώτης). Μια άλλη ετυμολογική πρόταση, η οποία επίσης δέχεται ινδοευρωπαϊκή προέλευση, ανάγει τη λέξη στη ρίζα *(s)ker-(= κόβω). Το κρέας απαντάται ήδη στον Όμηρο και έκτοτε χρησιμοποιείται σε όλες τις περιόδους της Ελληνικής γλώσσας για να δηλώσει τη σάρκα.

Η μεσαιωνική φράση Απόκρεως Κυριακή αναφερόταν στην ημέρα που έληγε η κατανάλωση κρέατος από τους χριστιανούς και συνδέθηκε γρήγορα με τις πανάρχαιες εκδηλώσεις που περιλαμβάνανε μεταμφιέσεις, τολμηρά τραγούδια και άλλα δρώμενα που παρέπεμπαν ευθέως στις πανάρχαιες διονυσιακές γιορτές της άνοιξης.

Στην σύγχρονη γλώσσα εκτός από τις Απόκριες έχουμε το επίθετο αποκριάτικος (κυριολεκτικά και μεταφορικά, αποκριάτικος χορός, αποκριάτικα τραγούδια, αλλά και αποκριάτικη εμφάνιση) και το επίρρημα αποκριάτικα με χρονική και τροπική σημασία. Το επίθετο στον πληθυντικό (αποκριάτικα) σημαίνει τα ρούχα που χρησιμοποιούμε για τις μεταμφιέσεις κατά τις Απόκριες.