Εκεί που ανοίγει ένα σχολείο, κλείνει μια φυλακή!

Με αυτή τη διατύπωση είναι γνωστό στα ελληνικά το απόσπασμα από το λόγο που ο Βίκτωρ Ουγκώ εκφώνησε το 1847 στη «Βουλή των Ομοτίμων» της Γαλλίας, της οποίας ήταν μέλος. Η έκφραση στο πρωτότυπο είναι «Celui qui ouvre une porte d'école, ferme une prison» (Όποιος ανοίγει την πόρτα του σχολείου, κλείνει μια φυλακή). Ο Ουγκώ (1802-1885), ένας από τους σημαντικότερους και πολυγραφότερους ρομαντικούς συγγραφείς και ποιητές του 19ου αιώνα, υπήρξε σε όλη του τη ζωή μαχητικός, δημοκράτης, φιλέλληνας, πνευματικός άνθρωπος με έντονη παρέμβαση στο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι της εποχής του, κάτι που του στοίχισε διώξεις και περιόδους εξορίας. Εκτός των υπολοίπων είναι και αυτός που φιλοδώρησε τον αυτοκράτορα της Γαλλίας Ναπολέοντα Γ’ με τον τίτλο «Ναπολέων ο Μικρός», σε αντιδιαστολή με τον διάσημο θείο του που η ιστορία τον αποκάλεσε Μέγα. Στη φράση αυτή αποτυπώνεται επιγραμματικά η άποψή του για την αξία, τη σημασία και τη συμβολή της εκπαίδευσης, μια θέση που επαναλαμβάνεται με συνέπεια και σε πολλά έργα του (Οι Άθλιοι, 1793 κλπ).